افشای راز محمد (قرآن)افشاکنندگان راز پیامبر صلیاللهعلیهوآله که در آیات قرآن به آنان اشاره شده، عبارتند از: ۱ - همسران پیامبرفاش شدن راز پيامبر صلیاللهعلیهوآله از سوى برخى از همسرانش: «وَإِذْ أَسَرَّ النَّبِيُّ إِلَى بَعْضِ أَزْوَاجِهِ حَدِيثًا فَلَمَّا نَبَّأَتْ بِهِ وَأَظْهَرَهُ اللَّهُ عَلَيْهِ عَرَّفَ بَعْضَهُ وَأَعْرَضَ عَن بَعْضٍ فَلَمَّا نَبَّأَهَا بِهِ قَالَتْ مَنْ أَنبَأَكَ هَذَا قَالَ نَبَّأَنِيَ الْعَلِيمُ الْخَبِيرُ؛به خاطر بياوريد هنگامى را كه پيامبر يكى از رازهاى خود را به بعضى از همسرانش گفت، ولى هنگامى‌كه وى آن را نزد يكى ديگر از همسران پيامبر افشا كرد و خداوند پيامبرش را از آن آگاه ساخت، پيامبر قسمتى از آن را بازگو كرد و از قسمت ديگر خوددارى نمود (تا او شرمنده نشود)؛ ولى هنگامى كه پيامبر همسرش را از آن خبر داد، او گفت: چه كسى تو را از اين راز آگاه ساخت؟! فرمود: خداوند دانا و آگاه مرا با خبر ساخت!» در شان نزول آیه نقل شده است که پیامبر صلیاللهعلیهوآله برای خشنودی برخی از همسران خود ماریه را بر خود حرام کرد و به حفصه فرمود که آن را به کسی باز نگوید و او به عایشه و هر دو به سایر همسران حضرت باز گفتند. ۱.۱ - آثار افشای رازافشاى راز پیامبر صلیاللهعلیهوآله به وسيله برخى همسران او سبب گناه‌كار شدن آنان: «وَإِذْ أَسَرَّ النَّبِيُّ إِلَى بَعْضِ أَزْوَاجِهِ حَدِيثًا فَلَمَّا نَبَّأَتْ بِهِ وَأَظْهَرَهُ اللَّهُ عَلَيْهِ عَرَّفَ بَعْضَهُ وَأَعْرَضَ عَن بَعْضٍ فَلَمَّا نَبَّأَهَا بِهِ قَالَتْ مَنْ أَنبَأَكَ هَذَا قَالَ نَبَّأَنِيَ الْعَلِيمُ الْخَبِيرُ • إِن تَتُوبَا إِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُمَا وَإِن تَظَاهَرَا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلَاهُ وَجِبْرِيلُ وَصَالِحُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمَلَائِكَةُ بَعْدَ ذَلِكَ ظَهِيرٌ؛به خاطر بياوريد هنگامى را كه پيامبر يكى از رازهاى خود را به بعضى از همسرانش گفت، ولى هنگامى‌كه وى آن را نزد يكى ديگر از همسران پيامبر افشا كرد و خداوند پيامبرش را از آن آگاه ساخت، پيامبر قسمتى از آن را بازگو كرد و از قسمت ديگر خوددارى نمود (تا او شرمنده نشود)؛ ولى هنگامى كه پيامبر همسرش را از آن خبر داد، او گفت: چه كسى تو را از اين راز آگاه ساخت؟! فرمود: خداوند دانا و آگاه مرا با خبر ساخت! اگر شما دو همسر پيامبر از كار خود توبه كنيد به نفع شماست، زيرا دلهايتان از حق منحرف گشته؛ و اگر بر ضدّ او دست به دست هم دهيد، كارى از پيش نخواهيد برد زيرا خداوند ياور اوست و همچنين جبرئیل و مؤمنان صالح، و فرشتگان بعد از آنان پشتيبان اويند.» ۱.۲ - روش افشای رازافشای راز پيامبر صلیاللهعلیهوآله از سوى برخى همسرانش با نوعى توطئه و همدستى بر ضدّ حضرت: «وَإِذْ أَسَرَّ النَّبِيُّ إِلَى بَعْضِ أَزْوَاجِهِ حَدِيثًا فَلَمَّا نَبَّأَتْ بِهِ وَأَظْهَرَهُ اللَّهُ عَلَيْهِ عَرَّفَ بَعْضَهُ وَأَعْرَضَ عَن بَعْضٍ فَلَمَّا نَبَّأَهَا بِهِ قَالَتْ مَنْ أَنبَأَكَ هَذَا قَالَ نَبَّأَنِيَ الْعَلِيمُ الْخَبِيرُ • إِن تَتُوبَا إِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُمَا وَإِن تَظَاهَرَا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلَاهُ وَجِبْرِيلُ وَصَالِحُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمَلَائِكَةُ بَعْدَ ذَلِكَ ظَهِيرٌ؛به خاطر بياوريد هنگامى را كه پيامبر يكى از رازهاى خود را به بعضى از همسرانش گفت، ولى هنگامى‌كه وى آن را نزد يكى ديگر از همسران پيامبر افشا كرد و خداوند پيامبرش را از آن آگاه ساخت، پيامبر قسمتى از آن را بازگو كرد و از قسمت ديگر خوددارى نمود (تا او شرمنده نشود)؛ ولى هنگامى كه پيامبر همسرش را از آن خبر داد، او گفت: چه كسى تو را از اين راز آگاه ساخت؟! فرمود: خداوند دانا و آگاه مرا با خبر ساخت! اگر شما دو همسر پيامبر از كار خود توبه كنيد به نفع شماست، زيرا دلهايتان از حق منحرف گشته؛ و اگر بر ضدّ او دست به دست هم دهيد، كارى از پيش نخواهيد برد زيرا خداوند ياور اوست و همچنين جبرئيل و مؤمنان صالح، و فرشتگان بعد از آنان پشتيبان اويند.» ۱.۳ - آگاهی از افشای رازخداوند آگاه‌كننده پيامبر صلیاللهعلیهوآله از فاش شدن رازش به وسيله برخى همسرانش: «وَإِذْ أَسَرَّ النَّبِيُّ إِلَى بَعْضِ أَزْوَاجِهِ حَدِيثًا فَلَمَّا نَبَّأَتْ بِهِ وَأَظْهَرَهُ اللَّهُ عَلَيْهِ عَرَّفَ بَعْضَهُ وَأَعْرَضَ عَن بَعْضٍ ...؛به خاطر بياوريد هنگامى را كه پيامبر يكى از رازهاى خود را به بعضى از همسرانش گفت، ولى هنگامى‌كه وى آن را نزد يكى ديگر از همسران پيامبر افشا كرد و خداوند پيامبرش را از آن آگاه ساخت، پيامبر قسمتى از آن را بازگو كرد و از قسمت ديگر خوددارى نمود (تا او شرمنده نشود)....» ۱.۴ - دعوت به توبهدعوت خداوند از همسران پيامبر صلیاللهعلیهوآله به توبه در پى افشاى راز آن حضرت توسط آنان: «وَإِذْ أَسَرَّ النَّبِيُّ إِلَى بَعْضِ أَزْوَاجِهِ حَدِيثًا فَلَمَّا نَبَّأَتْ بِهِ وَأَظْهَرَهُ اللَّهُ عَلَيْهِ عَرَّفَ بَعْضَهُ وَأَعْرَضَ عَن بَعْضٍ فَلَمَّا نَبَّأَهَا بِهِ قَالَتْ مَنْ أَنبَأَكَ هَذَا قَالَ نَبَّأَنِيَ الْعَلِيمُ الْخَبِيرُ • إِن تَتُوبَا إِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُمَا ...؛به خاطر بياوريد هنگامى را كه پيامبر يكى از رازهاى خود را به بعضى از همسرانش گفت، ولى هنگامى‌كه وى آن را نزد يكى ديگر از همسران پيامبر افشا كرد و خداوند پيامبرش را از آن آگاه ساخت، پيامبر قسمتى از آن را بازگو كرد و از قسمت ديگر خوددارى نمود (تا او شرمنده نشود)؛ ولى هنگامى كه پيامبر همسرش را از آن خبر داد، او گفت: چه كسى تو را از اين راز آگاه ساخت؟! فرمود: خداوند دانا و آگاه مرا با خبر ساخت! اگر شما دو همسر پيامبر از كار خود توبه كنيد به نفع شماست، زيرا دلهايتان از حق منحرف گشته....» ۲ - خداوندافشاى خبر ازدواج پيامبر صلیاللهعلیهوآله با همسر پسرخوانده خود از سوى خداوند: «وَإِذْ تَقُولُ لِلَّذِي أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَأَنْعَمْتَ عَلَيْهِ أَمْسِكْ عَلَيْكَ زَوْجَكَ وَاتَّقِ اللَّهَ وَتُخْفِي فِي نَفْسِكَ مَا اللَّهُ مُبْدِيهِ ...؛به خاطر بياور زمانى را كه به آن كس كه خداوند به او نعمت داده بود و تو نيز به او نعمت داده بودى به فرزند خوانده‌ات زيد مى‌گفتى: همسرت را براى خود نگاه‌دار و از خدا بپرهيز. و در دل خود چيزى را پنهان مى‌داشتى كه خداوند آن را آشكار مى‌كند....» طبق قولی مقصود از «و تخفی...» این است که خداوند به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم خبر داده بود که زینب بنت جحش از همسرانش خواهد شد و زید (پسرخوانده پیامبر صلیاللهعلیهوآله) او را طلاق خواهد داد و آن حضرت این امر را پنهان می‌کرد. ۳ - پانویس۴ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۴، ص۱۱۴، برگرفته از مقاله «افشای راز محمد صلیاللهعلیهوآله». |